Jak wynagradza się z umowę o dzieło?

• 2014-06-30
• 4980

Zawierając umowę o dzieło konieczne jest wskazanie zasady rozliczenia pomiędzy zainteresowanymi stronami. W praktyce najczęściej jest to jedna z dwóch form, czyli ryczałt lub kosztorys. Ostateczne rozliczenie zależne jest właśnie od postanowień dokonanych przez strony.

Umowa o dzieło należy do tak zwanych umów cywilnych i dlatego uregulowana została w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 627 Kodeksu cywilnego: „Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia”. Wysokość wynagrodzenia może być wskazana przez strony w dowolny sposób. I tak, dla przykładu, zamiast podawać dokładną cenę, strony mogą określić podstawę do jej ustalenia. Z drugiej strony, zgodnie z art. 628 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli nie jest możliwe ustalenie wysokości wynagrodzenia, to wykonującemu „należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienia”. Dodatkowo trzeba też pamiętać, że wynagrodzenie w przypadku umowy o dzieło należy się wykonującemu zawsze z dołu (po oddaniu gotowego dzieła), chyba że strony ustalą inaczej.

 

Wynagrodzenie ryczałtowe

To najpopularniejszy sposób ustalania wynagrodzenia przy umowie o dzieło, gdyż jest mało skomplikowany. W tym przypadku strony z góry określają wysokość wynagrodzenia w oznaczonej kwocie. Warto przy tym pamiętać, że w takim przypadku konieczne jest, aby zainteresowane strony, które podpisują umowę, precyzyjnie ustaliły przedmiot umowy.

czytaj dalej

Kwestia ta jest istotna dlatego, że strona wykonująca bierze na siebie ryzyko wykonania dodatkowych prac, które niezbędne są do prawidłowego wykonania dzieła, a które to nie zostały uwzględnione w podpisanej umowie. Inaczej mówiąc, brak szczegółowych ustaleń może oznaczać dla wykonawcy wyższe nakłady finansowe lub więcej pracy i jednocześnie mniejszy dochód. Dodatkowo przy wynagrodzeniu ryczałtowym, przyjmujący zamówienie nie może zażądać podwyższenia ustalonego już wynagrodzenia: „Jeżeli strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac” (art. 632 § 1 Kodeksu cywilnego). Ewentualne roszczenia będą musiały zostać rozstrzygnięte przez sąd.

 

A może kosztorys?

Inną możliwością ustalenia wynagrodzenia w umowie o dzieło jest sporządzenie kosztorysu. W takim przypadku mowa o zestawieniu kosztów zarówno materiałów, jak i robocizny, czyli wszystkich elementów, które są niezbędne do prawidłowego wykonania dzieła. Z punktu widzenia stron taka forma rozliczenia jest bardziej skomplikowana i dlatego też – najczęściej – jest wykorzystywana przy większych inwestycjach.

Wynagrodzenie kosztorysowe upoważnia strony do dochodzenia zmiany umówionego wynagrodzenia. Zgodnie z art. 629 Kodeksu pracy sytuacja taka będzie miała miejsce wówczas, gdy w toku wykonywania dzieła „zarządzenie właściwego organu państwowego zmieniło wysokość cen lub stawek obowiązujących dotychczas w obliczeniach kosztorysowych”. Jednocześnie trzeba pamiętać, że zmiana taka nie dotyczy należności, które uiszczone zostały za materiały lub robociznę przed dokonaniem zmiany cen.

 

Co z robotami budowlanymi?

W przypadku robót budowlanych bardzo często wykorzystuje się właśnie umowę o dzieło. Warto jednak zauważyć, że tutaj nie ma już podziału na wynagrodzenie ryczałtowe i kosztorysowe, mowa wyłącznie o wynagrodzeniu za wykonanie określonego dzieła. Co prawda, w stosownych przepisach można znaleźć odesłanie do art. 656 Kodeksu cywilnego (a w tym również do przepisów stosowanych przy umowie o dzieło), niemniej jednak ten nie dotyczy wynagrodzenia. Przyjmuje się zatem, że zainteresowane strony, które podpisują umowę o dzieło na roboty budowlane, powinny samodzielnie ustalić zasady wynagrodzenia. Mogą przy tym analogicznie zastosować przepisy o wynagrodzeniu ryczałtowym lub kosztorysowym. Dodatkowo, dla bezpieczeństwa obu stron i uniknięcia nieporozumień, powinny ustalić zasady, jakie przyjmują właśnie przy obliczaniu wynagrodzenia.

Artykuł opracowany przez redakcję portalu www.zywiec-praca.pl